Koerden
De Koerden zijn een volk, dat verspreid leeft over het zuidoosten van Turkije, het noordoosten van Irak, het westen van Iran en het noorden van Syrië. Naar schatting zijn er 25 à 35 miljoen Koerden.
Het is een volk met een eigen taal en een eigen cultuur, maar zonder eigen land. Veel Koerden strijden voor een onafhankelijke staat, al dan niet gewapend. In het begin van de twintigste eeuw werd het toenmalige Ottomaanse Rijk in verschillende staten opgedeeld. Het was toen ook de bedoeling om een onafhankelijk Koerdistan op te richten. Dit werd allemaal opgetekend in het vredesverdrag van Sèvres (1920). Dit verdrag werd echter nooit rechtsgeldig verklaard, omdat de Turken het nooit hebben ondertekend. Drie jaar later werd het vredesverdrag van Lausanne (1923) wel door alle partijen ondertekend. In dit verdrag was echter niet langer sprake van een Koerdische staat. Sindsdien is de geschiedenis van de Koerden in bloed gedrenkt.
Turkije, Irak, Iran en Syrië hebben allemaal schuld aan de onderdrukking van Koerden. Toch zijn er ook lichtpuntjes.
Turkije
Achttien procent van de Turken is Koerd. Ze leven hoofdzakelijk in het zuidwesten van Turkije. In Turkije zijn de Koerden lange tijd onderdrukt. Ze werden gedwongen zich te assimileren (ze moesten alle Turkse 'kenmerken' overnemen, en hun eigen identiteit verliezen). Uit onvrede werd door Abdullah Öcalan in 1978 de PKK opgericht. Deze separatistische gewapende groepering streeft naar een onafhankelijke Koerdische staat. Tot de dag van vandaag pleegt de PKK aanslagen.
Pas in 1991 werd het toegestaan om de Koerdische taal te spreken. Vanaf 2000 gaf Turkije onder druk van de EU de Koerden meer rechten. Zo hebben ze nu onderwijs in de eigen taal en een eigen televisiezender.
Irak
In Irak is 15 à 20% Koerdisch. Ze leven vooral in het noordoosten van Irak. In 1970 werd een autonome regio voor Iraakse Koerden ingesteld. In werkelijkheid werd deze regio bestuurd door Saddam Hoessein. Koerden werden er onderdrukt.
In 1988 werd het Koerdisch dorpje Halabja door het Iraakse leger aangevallen met gifgas met duizenden doden tot gevolg. Na de val van Hoessein werd in 2005 de Koerdische Autonome Regio erkend.
Iran
Tien procent van de Iraniërs is Koerdisch. Ze leven hoofdzakelijk in het noordwesten van Iran. Net als in Turkije is in Iran een Koerdische guerrillabeweging opgericht: de PJAK. Deze voert ook strijd voor een onafhankelijk Koerdistan en werkt nauw samen met de PKK.
Syrië
In Syrië is tien procent Koerdisch. Ze leven vooral in het noordoosten van het land. Ook in dit land worden Koerden onderdrukt. In 1962 werd het staatsburgerschap van ongeveer 100.000 Koerden afgenomen. Ondertussen zijn wellicht meer dan 200.000 Syrische Koerden stateloos. Deze Koerden worden gediscrimineerd, kunnen niet reizen omdat ze geen erkende documenten bezitten, mogen niet stemmen, kunnen geen huizen bezitten,...
Dossier:
Koerden
Laatste wijziging: 25 februari 2020Dossier Thema: Landen en Volken